SEG opracowało cztery schematy grup kapitałowych ilustrujące przypadki, w których jednostki zależne objęte docelowo (tj. w 3 fazach) dyrektywą CSRD i raportowaniem pod ESRS mają prawo do skorzystania ze zwolnienia z raportowania ESG na podstawie skonsolidowanego raportu swojej matki (jakiegokolwiek) wyższego szczebla. Jednostki uprawnione do skorzystania ze zwolnienia mają do tego prawo na poziomie raportowania jednostkowego, ale także na poziomie raportowania skonsolidowanego, jeśli równocześnie są jednostkami dominującymi dużej grupy na niższym poziomie w ramach wieloszczeblowej grupy kapitałowej. We wszystkich schematach uwzględniono także przypadek dużych spółek notowanych na rynku regulowanym (GPW), które nie mają prawa do takiego zwolnienia ani na poziomie jednostkowym ani skonsolidowanym.

• Schemat 1 dotyczy sytuacji, gdy spółka-matka jest w UE – ponieważ jej raport będzie obowiązkowo sporządzony pod ESRS, to wszystkie spółki objęte CSRD (za wyjątkiem dużych spółek notowanych na rynku regulowanym) będą uprawnione do skorzystania ze zwolnienia z raportowania ESG, czyli ze sporządzenia i opublikowania jednostkowego/skonsolidowanego oświadczenia nt. zrównoważonego rozwoju. Nie zmienia to faktu, że dane ESG za siebie i ewentualnie swoją grupę, jeśli ją tworzą, będą musiały przekazać spółce-matce na potrzeby sporządzenia przez nią raportu/oświadczenia za całą grupę na tym wyższym poziomie.
• Schemat 2 dotyczy sytuacji, gdy spółka-matka jest spoza UE i sporządziła raport ESG (na podstawie ESRS lub innych standardów uznanych przez KE za ekwiwalentne), który jest podstawą dla niektórych jej spółek zależnych w UE do skorzystania ze zwolnienia z raportowania na swoim poziomie. 
• Schemat 3 dotyczy sytuacji, gdy spółka-matka spoza UE nie sporządziła raportu ESG albo sporządziła go według standardów, które nie są uznane przez KE za ekwiwalentne z ESRS – w takim przypadku żadna spółka nie może skorzystać z prawa do zwolnienia z raportowania na podstawie raportu ESG spółki-matki.
• Schemat 4 przedstawia zastosowanie przejściowego przepisu CSRD dotyczącego tzw. sztucznej konsolidacji. Jest to dobrowolna opcja dla spółek w UE, które znalazły się w sytuacji jak na schemacie 3, czyli samodzielnie nie mogą skorzystać ze zwolnienia, bo raport ESG spółki-matki nie spełnia wymogów określonych w CSRD, ale jest tych spółek na tyle dużo, że jedna z nich zdecyduje się zebrać dane ESG od wszystkich pozostałych spółek zależnych w UE objętych CSRD i sporządzić raport ESG obejmujący te wszystkie spółki i ich jednostki zależne. Do takiej sztucznej konsolidacji uprawniona spośród tych spółek jest taka, która miała najwyższy przychód w ciągu ostatnich 5 lat w porównaniu do reszty tych spółek – ten warunek jest po to, aby w okresie przejściowym do 6 stycznia 2030 roku sztuczną konsolidację mogła sporządzać co roku ta sama spółka. Art.48i dyrektywy ws. rachunkowości, który został wprowadzony przez CSRD i który określa zasady sztucznej konsolidacji, został opracowany z myślą o grupie spółek zależnych w UE, które nie będą mogły skorzystać ze zwolnienia z raportowania, bo na przykład jeszcze nie ma decyzji KE ws. ekwiwalencji standardów raportowania stosowanych przez spółkę-matkę spoza UE albo jeszcze w ogóle nie raportuje ona kwestii ESG, bo w jej kraju (jeszcze) nie ma takiego obowiązku.

Szerzej kwestie obowiązku raportowania za grupę kapitałową pod CSRD i ESRS przedyskutowane zostały podczas webinarium w dniu 3.10.2023 r. 

Data aktualizacji: 2023-12-06