Projekt ustawy wdrażającej dyrektywę CSRD został przekazany do Sejmu i obecnie oczekuje na pierwsze czytanie – Komisja ds. Finansów Publicznych ma przedstawić swoje stanowisko do dnia 18 listopada br. Zatem do końca roku zostało coraz mniej czasu na przyjęcie nowych przepisów o raportowaniu zrównoważonego rozwoju w ramach sprawozdania z działalności i przy zastosowaniu standardów ESRS, które mają objąć największe JZP, czyli głównie największych emitentów z rynku regulowanego i rynku alternatywnego obrotu już za rok 2024 – a więc ustawa będzie miała zastosowanie de facto wsteczne, bo określone spółki od 1 stycznia 2024 r. powinny były zacząć zbierać dane na potrzeby raportowania pod ESRS.

W związku z tym nadal niezakończonym procesem legislacyjnym nad krajową transpozycją dyrektywy CSRD, SEG zwróciło się do Ministerstwa Finansów i podniósł problem dużej niepewności prawnej związanej z zastosowaniem standardów ESRS oraz kosztami jakie ponoszą emitenci, którzy mają być objęci obowiązkowym raportowaniem pod CSRD/ESRS za rok 2024 oraz weryfikacją tej sprawozdawczości przez biegłych rewidentów. Problem ten nie dotyczy jedynie Polski – około 16 krajów członkowskich ma poważne opóźnienia w transpozycji CSRD co powoduje defragmentację unijnego rynku – zwłaszcza w przypadku grup kapitałowych mających spółki zależne w różnych krajach członkowskich. 

Komisja Europejska twierdzi nieoficjalnie, że ESRS będą mieć zastosowanie bezpośrednio przez spółki nawet w przypadku braku transpozycji CSRD. Ta interpretacja wydaje się jednak wątpliwa, gdyż dopiero krajowe przepisy odeślą określone spółki do raportowania pod ESRS. Ponadto przeczy jej podejście zastosowane przez Szwecję, która zdecydowała się wbrew zapisom w CSRD (o trzech fazach implementacji) na zastosowanie nowych wymogów do okresów sprawozdawczych rozpoczynających dopiero po wejściu w życie nowych przepisów w tym kraju (pod koniec lipca 2024 r.), a więc nie od 1 stycznia2024 r.

Standardy ESRS stosuje się bezpośrednio i nie wymagają one żadnej dodatkowej transpozycji, jednakże o tym kto i od kiedy raportuje pod ESRS stanowi dyrektywa CSRD, którą muszą implementować kraje członkowskie. Zatem to od krajowych przepisów będzie zależało od kiedy określone rodzaje (np. katalog JZP, który jest istotny przy fazie 1 nie jest jednolity w dyrektywie ws. rachunkowości i zawiera opcję dla krajów członkowskich) i kategorie wielkościowe przedsiębiorstw rozpoczną obowiązkowe raportowanie pod ESRS. Dodatkowo nowy obowiązek poddania atestacji tej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wejdzie w życie dopiero po wprowadzeniu odpowiednich zmian do ustawy o rachunkowości. Mając na uwadze opóźniony proces transpozycji wydaje się konieczne rozważenie, czy w przypadku braku nowych przepisów do końca roku, zastosowanie ESRS za 2024 rok będzie dobrowolne czy obowiązkowe.

Data aktualizacji: 2024-10-21