Taksonomia zrównoważonego finansowania ma formę Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycji, tzw. Rozporządzenie w Sprawie Taksonomii, które zostało przyjęte przez Parlament Europejski i Radę w dniu 18 czerwca 2020 r. oraz kilku powiązanych z nim dodatkowych rozporządzeń uzupełniających. 

Taksonomia Sustainable Finance jest jednym z filarów przyjętej w UE strategii zrównoważonego finansowania (w lipcu 2021 r.), której celem jest przekierowanie strumieni finansowania w kierunku tzw. inwestycji zrównoważonych, a w szczególności wspierania działalności zrównoważonej środowiskowo. 

Na początku prac nad taksonomią KE optymistycznie zakładała szybkie opracowanie taksonomii środowiskowej oraz taksonomii społecznej, lecz opracowanie taksonomii środowiskowej zajęło kilka lat (techniczne kryteria kwalifikacji opracowane są już dla wszystkich sześciu celów środowiskowych, ale nadal tylko dla wybranych rodzajów działalności), a prace nad taksonomią społeczną pozostają zawieszone. Taksonomia środowiskowa jest niezbędna dla ułatwienia realizacji jednego z celów Europejskiego Zielonego Ładu, tj. transformacji gospodarki w kierunku neutralności klimatycznej/zeroemisyjności do roku 2050. 

Taksonomia środowiskowa to system klasyfikacji dla zrównoważonej działalności gospodarczej, a ujawnienia taksonomiczne mają dostarczać danych dla inwestorów (zwłaszcza instytucjonalnych) i innych uczestników rynków finansowych, tak aby mogli w swoich procesach decyzyjnych uwzględniać kwestie ESG, a w szczególności ryzyka w tych trzech obszarach: środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego.

Rozporządzenie ws. taksonomii określa ogólne ramy unijnego jednolitego systemu klasyfikacji dla zrównoważonych środowiskowo działalności gospodarczych. W rozporządzeniu w art. 9 określono sześć celów środowiskowych, które mają swoje odzwierciedlenie w pięciu standardach tematycznych ESRS od E1 do E5: 

1. łagodzenie zmian klimatu
2. adaptacja do zmian klimatu
3. zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
4. przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym
5. zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola
6. ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów

Aby dana działalność gospodarcza kwalifikowała się jako zrównoważona środowiskowo zgodnie z unijną taksonomią/systematyką na podstawie której określany jest stopień, w jakim dana inwestycja jest zrównoważona środowiskowo, musi ona spełniać łącznie cztery warunki określone w art.3 tego rozporządzenia:

1. wnosić znaczący wkład (Significant Contribution) do co najmniej jednego z sześciu  ww. celów środowiskowych;
2. nie wyrządzać poważnych/istotnych szkód dla żadnego z celów środowiskowych (zasada DNSH – Do No Significant Harm);
3. być prowadzona zgodnie z Minimalnymi Gwarancjami (spełniać wymogi dotyczące praw człowieka, zabezpieczenia społecznego oraz ładu korporacyjnego)
4. spełniać techniczne kryteria kwalifikacji (TKK), określone w aktach delegowanych uzupełniających rozporządzenie ws. taksonomii.

W przypadku pierwszego warunku w art.10 do art.15  rozporządzenia ws. taksonomii opisano dla każdego z sześciu celów środowiskowych wymogi, jakie decydują o uznaniu danej działalności za  wnoszącą znaczący wkład oraz w art.16 wymogi dla tzw. działalności wspomagającej. Natomiast szczegółowe kryteria techniczne zawarte zostały w rozporządzeniach delegowanych i zapewniają, że ich spełnienie gwarantuje, że dana działalność gospodarcza ma pozytywny wpływ środowiskowy albo że znacząco redukuje negatywny wpływ środowiskowy np. istotnie zmniejsza poziom emisji gazów cieplarnianych. 

W przypadku drugiego warunku w art.17 rozporządzenia ws. taksonomii opisano kiedy uznaje się działalność za wyrządzającą poważne szkody dla poszczególnych szczęściu celów środowiskowych – jeśli dana działalność ich nie powoduje oznacza to spełnienie warunku DNSH. Przy ocenie działalności gospodarczej na podstawie kryteriów DNSH uwzględnia się zarówno skutki środowiskowe samej działalności, jak również wpływ, jaki na środowisko mają produkty dostarczane i usługi świadczone w ramach tej działalności przez cały cykl ich życia, szczególnie z uwzględnieniem wytwarzania, użytkowania i zakończenia cyklu życia tych produktów i usług. Szczegółowe kryteria techniczne uzupełniające warunki zawarte w art.17 zostały określone w rozporządzeniach delegowanych.

Obie kategorie warunków zostały oparte o dostępne naukowe dowody i mają przyczynić się do transformacji poszczególnych sektorów działalności w kierunku zgodnym z celami klimatycznymi i środowiskowym Unii Europejskiej. Podsumowując konstrukcję czterech warunków, to mamy do czynienia z trzema rodzajami warunków (wnoszenie znaczącego wkładu, nie czynienie poważnych szkód oraz minimalne gwarancje), a czwarty warunek polega na spełnieniu szczegółowych kryteriów technicznych uzupełniających dwa pierwsze warunki.

Zapraszamy do zapoznania się z aktualnymi informacjami na temat taksonomii:

• Rozporządzenie w sprawie taksonomii
• Techniczne Kryteria Kwalifikacji
• Akt Delegowany do art. 8
• Minimalne Gwarancje
• Inne materiały