Dyrektywa CSRD wprost zobowiązuje spółki raportujące do uwzględniania kwestii związanych z łańcuchem wartości spółki, a w przypadku raportowania skonsolidowanego - łańcucha wartości całej grupy kapitałowej. W wielu przypadkach spółek i grup okaże się, że działając w wielu sektorach mają więcej niż jeden łańcuch wartości i wtedy raportowanie ESG obejmuje wiele łańcuchów wartości. Sama dyrektywa CSRD nie definiuje pojęcia łańcucha wartości - definicja znajduje się w załączniku 2 do rozporządzenia ws. ESRS. Zgodnie z tym załącznikiem “łańcuch wartości” oznacza:
“Pełen zakres działań, zasobów i relacji związanych z modelem biznesowym jednostki oraz środowiskiem zewnętrznym, w którym jednostka prowadzi działalność.
Łańcuch wartości obejmuje działania, zasoby i relacje, z których jednostka korzysta i na których się opiera, tworząc swoje produkty lub usługi od koncepcji do realizacji, konsumpcji i wycofania z eksploatacji. Istotne działania, zasoby i relacje obejmują:
i. istotne działania, zasoby i relacje w ramach własnych operacji jednostki, takie jak zasoby ludzkie;
Ii. istotne działania, zasoby i relacje w sieciach dostaw, marketingu i dystrybucji, takie jak zaopatrzenie w materiały i usługi oraz sprzedaż oraz dostawa produktów i realizacja usług; oraz
Iii. otoczenie finansowe, geograficzne, geopolityczne i regulacyjne, w którym jednostka prowadzi działalność.
Łańcuch wartości obejmuje podmioty na wyższym i niższym szczeblu łańcucha wartości w stosunku do jednostki. Podmioty znajdujące się na wyższym szczeblu w stosunku do jednostki (np. dostawcy) dostarczają produkty lub świadczą usługi, które są wykorzystywane do rozwijania produktów lub usług jednostki. Podmioty znajdujące się na niższym szczeblu łańcucha wartości od jednostki (np. dystrybutorzy, klienci) otrzymują produkty lub usługi od jednostki.
W ESRS użyto terminu „łańcuch wartości” w liczbie pojedynczej, chociaż uznaje się, że jednostki mogą mieć wiele łańcuchów wartości."
Pojęcie łańcucha wartości jest jednym z fundamentów ESRS, ponieważ dla określenia zakresu raportowanych informacji/danych ESG należy przeprowadzić analizę podwójnej istotności [link], w ramach której trzeba zidentyfikować istotne wpływy, ryzyka i szanse (IRO) w kwestiach ESG (co najmniej tych wymieniowych w AR 16 w ESRS 1) w odniesieniu do łańcucha/łańcuchów wartości spółki lub grupy kapitałowej. Zatem prawidłowe zmapowanie swojego łańcucha wartości i jego rzetelna analiza pod kątem tzw. IRO mają kluczowe znaczenie dla zakresu zbieranych i ujawnianych danych ESG. Ta kwestia będzie jednym z ważniejszych elementów przy obowiązkowej weryfikacji (skonsolidowanych) oświadczeń o zrównoważonym rozwoju.
CSRD wymaga raportowania istotnych wpływów, ryzyk i szans wynikających z relacji biznesowych bezpośrednich i pośrednich, czyli łańcucha wartości. W ramach łańcucha wartości należy uwzględnić zarówno dostawców i poddostawców (w kontekście wykorzystywanych surowców czy komponentów), jak i odbiorców i „nadodbiorców” (w kontekście użytkowania i utylizacji produktu) [definicja łańcucha wartości znajduje się w słowniczku do ESRS – link]. Określenie, jak szeroko i głęboko należy sięgnąć do łańcucha wartości przygotowując się do raportowania, wynikać będzie z przeprowadzonego przez spółkę badania/analizy istotności i należytej staranności – chodzi o to, aby wyłuskać te informacje, które mogą być istotne dla interesariuszy.
Zgodnie z ESRS 1 w przypadku kiedy zebranie istotnych informacji wykraczałoby poza „rozsądne starania” (reasonable efforts), dopuszczalne jest publikowanie szacunków opartych np. na danych sektorowych czy odpowiednich bazach danych. Jednakże tego typu szacunki nie mogą prowadzić do „uzyskania informacji, które nie będą odznaczały się jakościowymi cechami informacji”.
CSRD określa także granicę informacyjną dla łańcucha wartości (value chain information cap), w którym są MŚP notowane i nienotowane, tzn. bazowe ESRS nie mogą wymagać szerszych informacji ESG - na potrzeby raportowania danych z łańcucha wartości - od MŚP będących w łańcuchu wartości niż takie dane ESG, które będą ujawniane na podstawie uproszczonych ESRS dla MŚP notowanych na rynku regulowanym (tzw. LSME). Ze względu na decyzję EFRAG i KE o opracowaniu odrębnych uproszczonych niewiążących wytycznych dla MŚP nienotowanych (tzw. VSME), należy mieć na uwadze, że spółki stosujące VSME i tak mogą być poproszone o przekazanie danych ESG wymaganych standardem LSME.
Ponieważ kwestie związane z łańcuchem wartości są obok kwestii analizy podwójnej istotności jednymi z najtrudniejszych przy stosowaniu ESRS, to EFRAG opracował wytyczne do bazowych ESRS w zakresie łańcucha wartości. Szerzej na ten temat TUTAJ i TUTAJ.
Webinaria SEG
Webinarium "Raportowanie łańcucha wartości", 10.10.2023 r.
07.02.2024
