Kraje członkowskie uzgodniły stanowisko do negocjacji z PE w sprawie zmian do CSRD i CSDDD
W dniu 23 czerwca br. na poziomie COREPER II kraje członkowskie przyjęły tekst dotyczący zmian merytorycznych w przepisach dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju oraz przepisów ws. należytej staranności, który będzie podstawą do negocjacji Rady UE z Parlamentem Europejskim.
Tekst uzgodniony między krajami członkowskim jest dostępny poniżej i jest to modyfikacja propozycji legislacyjnej Komisji Europejskiej (z lutego 2025 roku) w wersji z dnia 21 czerwca 2025 r. – na posiedzeniu COREPER II nie wprowadzono do niej już żadnych kolejnych zmian.
Na tym etapie rola polskiej Prezydencji się zakończyła, co oznacza, że osiągnięto zakładany cel w tej kwestii, tj. osiągnięcie porozumienia na poziomie krajów członkowskich w zakresie zamian zaproponowanych przez KE i gotowości do negocjowania ostatecznych zmian z Parlamentem Europejskim.
Wykonaniem mandatu negocjacyjnego zajmie się duńska Prezydencja, a kluczową sprawą w tym procesie jest kwestia tego, w jakim terminie PE zajmie swoje stanowisko, aby mogły rozpocząć się trilogi i czy negocjacje szybko się zakończą.
Ze wstępnej analizy tekstu wynika, iż w kilku kluczowych kwestiach kraje członkowskie poszły z deregulacją jeszcze szerzej niż propozycje Komisji Europejskiej zawarte w ramach pakietu Omnibus I w projekcie COM(2025)081 z lutego 2025 r. – m.in. jeszcze większe zawężenie jednostek objętych CSRD i wprowadzenie ograniczenia zastosowania CSDDD.
Propozycje zmian polegają na zmianie przepisów w czterech dyrektywach: dyrektywie ws. rachunkowości (gdyż w niej są przepisy dotyczące raportowania zrównoważonego rozwoju dodane na podstawie CSRD), dyrektywie CSRD (w kwestii zakresu jednostek i terminów zastosowania); dyrektywy ws. audytu (zmiany powiązane ze sprawozdawczością ESG) oraz dyrektywie ws. należytej staranności.
Wykaz kluczowych propozycji Rady UE w zakresie zmian do raportowania ESG:
- zawężenie zakresu jednostek objętych obowiązkiem sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zgodnie ze standardami ESRS do jednostek oraz grup kapitałowych, które łącznie przekroczą dwa kryteria: zatrudnienie powyżej 1000 pracowników oraz przychody netto powyżej 450 mln EUR (na dzień bilansowy, dwa lata z rzędu);
- przyznanie opcji dla krajów członkowskich do zwolnienia jednostek i grup kapitałowych z fali 1 (tj. tych, które raportowanie pod ESRS rozpoczęły za rok 2024) z obowiązku raportowania zrównoważonego rozwoju za rok 2025 i 2026 (ponieważ i tak w przypadku nowego zawężonego zakresu podmiotowego byłyby zwolnione z tego obowiązku począwszy od roku obrotowego zaczynającego się od 1 stycznia 2027 r. lub po tej dacie; przy tej opcji pojawiają się dwa pytania – czy Polska zechce skorzystać z tej opcji (wydaje się, że w kontekście deregulacji jest to bardzo prawdopodobne) oraz czy UE zdąży wydać dyrektywę w trakcie roku 2025 tak, aby można było w szybkim procesie legislacyjnym transponować przynajmniej w tym wąskim zakresie zwolnienie dla części jednostek z fali 1 (jest duże prawdopodobieństwo, że ewentualne zwolnienie byłoby uchwalone w polskich przepisach dopiero w końcówce grudnia 2025 r. – tymczasem spółki z fali 1 mogące skorzystać z tego zwolnienia cały czas ponoszą koszty gromadzeniach danych ESG za 2025 rok, koszty wstępnych procedur związanych z atestacją tej sprawozdawczości, koszty usług doradczych itp.)
- rozszerzenie zwolnienia ze sporządzania jednostkowej i/lub skonsolidowanej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju na wszystkie jednostki tj. także dużych emitentów z rynku regulowanego, którzy w obecnej CSRD byli pozbawieni prawa do tego zwolnienia (zwolnienie na podstawie sporządzonej sprawozdawczości skonsolidowanej na wyższym poziomie niż jednostka/grupa kapitałowa korzystająca ze zwolnienia)
- zmodyfikowano tzw. klauzulę rewizyjną przewidującą możliwość rozszerzenia obowiązku raportowania ESG na inne duże jednostki, które nie będą przekraczać nowych kryteriów, co jak wyjaśniono w dodanej przesłance 19aa mogłoby nastąpić „w celu zapewnienia odpowiedniej dostępności danych ESG” dla realizacji celów Zielonego Ładu;
- zachowano propozycję KE dotyczącą pozostania na poziomie atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z ograniczoną pewnością (limited assurance)
- wzmocniono i zmodyfikowano propozycję KE dotyczącą granicy informacyjnej w łańcuchu wartości (value chain information cap) – w przypadku jednostek mających poniżej 1000 pracowników tj.::
- wykreślono „furtkę” polegającą na możliwości żądania dodatkowych informacji zwyczajowo wymienianych w danym sektorze
- doprecyzowano, że na potrzeby raportowania ESG nie można żądać informacji wykraczających poza to co będzie zawarte w dobrowolnym standardzie raportowania ESG i dodano zapis, że standardy ESRS nie będą mogły prowadzić do żądania takich informacji od tych mniejszych jednostek
- dodano zapisy stwierdzające, że jednostki poniżej 1000 pracowników nie mają obowiązku prawnego przekazywania informacji ESG nawet tych określonych w dobrowolnym standardzie raportowania ESG
- jako SEG nie jesteśmy pewni, czy rozważono fakt, iż zapisy te odnoszą się tylko do progu 1000 pracowników – a jest wiele jednostek mających powyżej 1000 pracowników, lecz przychody netto poniżej 450 mln EUR – one nie będą w zakresie CSRD, ale ich nie będzie chronić opisana powyżej granica informacyjna, podczas gdy ich sytuacja prawna będzie identyczna jak tych jednostek poniżej 1000 pracowników – one też nie będą mieć żadnych obowiązków prawnych wynikających z CSRD i przekazywanie przez nie danych ESG powinno także być dobrowolne;
- dodano szersze zapisy dotyczące możliwości pomijania w sprawozdawczości ESG informacji niejawnych, informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa oraz informacji wrażliwych, których ujawnienie mogłoby niekorzystnie wpływać na pozycję rynkową jednostki.
Wykaz kluczowych propozycji Rady UE w zakresie zmian do dyrektywy ws. należytej staranności:
- przesunięcie daty transpozycji dyrektywy CSDDD o jeszcze jeden rok, tj. do lipca 2028;
- znaczące zawężenie zakresu jednostek objętych dyrektywą CSDDD do przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 5000 pracowników, których przychody netto przekraczają 1,5 mld EUR i zastosowanie przepisów od lipca 2029;
- zmodyfikowanie obowiązku dotyczącego planu przejścia/transformacji w zakresie łagodzenia zmiany klimatu – zawężono obowiązek jedynie do przyjęcia takiego planu, a instytucje nadzorcze będą uprawnione do doradzania przedsiębiorstwom w opracowaniu i realizacji tego planu;
- Rada proponuje odroczenie obowiązku przyjęcia planu przejścia/transformacji o 2 lata, tj. dodano zapis, iż kraje członkowskie mają zapewnić, że przez pierwsze dwa lata obowiązywania przepisów ws. należytej staranności przyjęcie planu przejścia/transformacji jest opcjonalne;
- identyfikacja i ocena rzeczywistych i potencjalnych negatywnych skutków – zasadniczo zawężenie do własnej działalności jednostki lub grupy kapitałowej i partnerów biznesowych tylko bezpośrednich (tzw. tier-1), a tylko w przypadku uzasadnionych przesłanek wskazujących na niekorzystny wpływ na poziomie pośrednich partnerów biznesowych będzie obowiązek przeprowadzenia pogłębionej oceny na tym dalszym poziomie łańcucha relacji biznesowej; analizy mają być oparte o ocenę ryzyka;
- odpowiedzialność cywilna - Rada zachowała propozycję KE zniesienia unijnego zharmonizowanego system odpowiedzialności cywilnej, z jednoczesnym zachowaniem wymogu skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, w tym prawa do pełnego odszkodowania w przypadku, gdy przedsiębiorstwo zostanie pociągnięte do odpowiedzialności za niespełnienie wymogów należytej staranności zgodnie z dyrektywą i zgodnie z prawem krajowym i gdy takie niespełnienie spowodowało szkodę.
Tekst mandatu Rady UE do negocjacji z PE – z 12 czerwca 2025 (PDF) dostępny poniżej
Data aktualizacji:
2025-06-26